Жарияланған күні: 13.05.2021 13:14
Өзгертілген күні: 13.05.2021 13:17
«Қазақстандағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимылдың заңнамалық дамуы»
СЭҚ қатысушылар назарына!
Соңғы жылдары Қазақстан сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресте белсенді қатысуда. 2015 жылдан бастап Қазақстанның сыбайлас жемқорлыққа қарсы жаңа стратегиясы қалыптасты. Қазақстандағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің тарихын екі негізгі кезеңге бөлуге болады, олар белгілі бір дәрежеде Қазақстандағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл эволюциясын сипаттайды. Алғашқы қадам Қазақстан Республикасында 1998 жылғы 2 шілдедегі No 267-I «Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес туралы» Заңы қолданысқа енгізілген 1998 жылдан 2015 жылға дейінгі кезеңді қарастырады. Осы уақыт аралығында азаматтар белгілі бір учаскеде мемлекеттік қызметтерді алу кезінде азаматтар жиі кездесетін ұсақ сыбайлас жемқорлықты тудыратын жағдайларды жою жөніндегі шараларға ерекше назар аударылды. Екінші кезеңнің басталуымен (2015 жылдан бүгінгі күнге дейін), Қазақстандағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрестің негізгі қағидалары мен әдістері қайта қаралды және оның негізгі нормативтік құжаты Қазақстан Республикасының 2015 жылғы 18 қарашадағы № 410-V Заңы болды « Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы ». Жаңа заң сөзсіз репрессиялық әдістер мен жазалау шараларының үстемдігіне әкелетін күрес стратегиясынан, сыбайлас жемқорлықтың себептері мен жағдайларын жоюдың кешенді стратегиясына көшуге мүмкіндік берді
Субъектілер / тұлғалар арасындағы өзара әрекеттесу түріне байланысты сыбайлас жемқорлықтың негізгі түрлерін бөлуге болады:
• Ұсақ сыбайлас жемқорлық, яғни азаматтар мен мемлекеттік қызметшілердің өзара әрекеті. Оның мәні шенеуніктердің мемлекеттік қызмет үшін түрлі сыйлықтар мен басқа да жеңілдіктер алуында. Сыбайлас жемқорлықтың бұл түріне непотизмді де жатқызуға болады. Бұл шенеунік өз өкілеттігін пайдаланып, жақын туыстарына, жұбайларына немесе туыстарына пайда табу үшін жоғары ақы төленетін жұмыс немесе қызмет ұсынады.
• Кәсіпкерлік сыбайлас жемқорлық - сыбайлас жемқорлықтың бұл түрінде мемлекеттік қызметкер мен бизнес өкілдері арасындағы заңсыз ынтымақтастық қарастырылады. Көп жағдайда бұл келісімшарттар жасасқан кезде және «қысқартулар» алған кезде байқалады.
• Саяси сыбайлас жемқорлық дегеніміз - бірінші тәртіп пен жоғарғы соттар басшылығының өзара әрекеті. Сыбайлас жемқорлықтың бұл түрі елдің азаматтарының мүдделеріне нұқсан келтіріп, заңсыз әрекеттері мемлекеттік саясатты жүзеге асыруға әкелетін адамдардың жоғарғы топтарына қатысты.
 
Тарифтік реттеу басқармасы
Атырау облысы бойынша МКД